Thúc đẩy đầu tư và thương mại song phương Việt Nam - Nhật Bản

Việt Nam – Nhật Bản đẩy mạnh hợp tác kinh tế thương mại: Cơ hội lớn từ các FTA thế hệ mới

Ngày 27/5/2025, Hội nghị giao thương Hợp tác kinh tế Việt Nam – Nhật Bản diễn ra tại Osaka (Nhật Bản), đánh dấu một bước tiến mới trong nỗ lực mở rộng hợp tác thương mại giữa hai nền kinh tế vốn đã có mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện suốt nhiều năm qua.

Quan hệ Việt Nam – Nhật Bản: Từ đối tác chiến lược đến hợp tác thực chất

Theo ông Bùi Quang Hưng, Phó Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương), quan hệ Việt – Nhật không chỉ là mối quan hệ truyền thống mà còn là mô hình hợp tác kiểu mẫu ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Nhật Bản hiện đang là đối tác thương mại lớn thứ tư của Việt Nam, chỉ sau Mỹ, Trung Quốc và Hàn Quốc.

Dẫn chứng từ số liệu Hải quan Việt Nam cho thấy, trong năm 2024, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa hai nước đạt 46,2 tỷ USD, tăng gần 2,8% so với năm 2023. Đáng chú ý, xuất khẩu của Việt Nam sang Nhật Bản đạt 24,61 tỷ USD, tăng trưởng tới 5,55%, thể hiện rõ tiềm năng và sự hấp dẫn của hàng hóa Việt Nam đối với người tiêu dùng Nhật Bản.

Cơ hội từ 3 Hiệp định thương mại tự do (FTA) lớn

Một trong những yếu tố then chốt thúc đẩy sự phát triển bền vững trong quan hệ thương mại song phương chính là việc cả hai nước cùng tham gia ba hiệp định FTA quan trọng:

• Hiệp định Đối tác kinh tế Việt Nam - Nhật Bản (VJEPA)
• Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện ASEAN - Nhật Bản (AJCEP)
• Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP)

Theo đại biểu Hà Sỹ Đồng, các FTA này không chỉ mang đến lợi ích về mặt thuế quan mà còn tạo ra các hành lang pháp lý rõ ràng, giúp doanh nghiệp hai nước yên tâm triển khai các kế hoạch hợp tác dài hạn. "Từng được coi là nơi trú ẩn an toàn, mối quan hệ kinh tế Việt Nam – Nhật Bản hiện đang bước vào giai đoạn gắn kết sâu rộng nhờ lợi thế từ các FTA thế hệ mới", ông nhấn mạnh.

Giao thương thực chất, hướng đến phát triển bền vững

Hội nghị giao thương lần này quy tụ 28 doanh nghiệp Việt Nam, mang đến nhiều mặt hàng thế mạnh như nông sản tươi, thực phẩm chế biến, linh kiện cơ khí, điện tử, sản phẩm gia dụng,... đã nhận được sự quan tâm lớn từ các đối tác Nhật Bản.

Điểm sáng tại hội nghị là sự hiện diện và phát biểu của bà Wada Aya – Tổng Giám đốc Cục Chiến lược Kinh tế thành phố Osaka. Bà cho biết quan hệ giữa TP.HCM và Osaka đã có bề dày từ năm 1997 và được tái khẳng định thông qua các Biên bản ghi nhớ về hợp tác trong lĩnh vực kinh tế, môi trường, quản lý nước, chuyển giao công nghệ...

Những mối liên kết giữa các đô thị lớn hai nước đang giúp hiện thực hóa các cơ hội hợp tác cụ thể, từ chính sách vĩ mô đến cấp độ doanh nghiệp.

Nông sản và công nghệ cao: Hai mũi nhọn mới trong hợp tác Việt – Nhật

Theo bà Quyền Thị Thúy Hà, Trưởng Chi nhánh Thương vụ Việt Nam tại Osaka, Nhật Bản là một trong những thị trường tiềm năng nhất cho nông sản Việt Nam, đặc biệt là trái cây tươi và thủy sản chế biến. Việc cải tiến công nghệ bảo quản, nâng cao tiêu chuẩn an toàn thực phẩm, kết hợp với mở cửa thị trường thông qua các thỏa thuận FTA đã giúp xuất khẩu nông sản tăng mạnh trong năm 2024 và những tháng đầu năm 2025.

Không chỉ dừng lại ở xuất khẩu, hợp tác song phương đang mở rộng sang lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao, nơi các doanh nghiệp Nhật Bản đóng vai trò cung cấp công nghệ và quản lý chuỗi giá trị. Đây là hướng đi được đánh giá mang lại giá trị gia tăng cao và khả năng cạnh tranh bền vững cho hàng nông sản Việt Nam trong tương lai.

Cần tận dụng “lợi thế vàng” từ các hiệp định và chuyển dịch chuỗi cung ứng

Trong bối cảnh toàn cầu đang đối mặt với biến động địa chính trị, xung đột thương mại và xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng, việc tăng cường hợp tác kinh tế Việt Nam – Nhật Bản không chỉ mang lại lợi ích trước mắt mà còn đóng vai trò chiến lược lâu dài.

Nhật Bản có nhu cầu đa dạng hóa nguồn cung, giảm phụ thuộc vào một vài quốc gia, trong khi Việt Nam lại sở hữu lực lượng lao động trẻ, chi phí cạnh tranh, vị trí địa lý gần kề và đặc biệt là nền tảng quan hệ chính trị - ngoại giao ổn định với Nhật Bản. Những yếu tố này khiến Việt Nam trở thành một điểm đến FDI đáng tin cậy trong mắt nhà đầu tư Nhật.

Hội nghị giao thương Việt Nam – Nhật Bản không chỉ là sự kiện xúc tiến thương mại thường niên mà còn là minh chứng cho sự chuyển mình mạnh mẽ trong quan hệ hợp tác kinh tế song phương. Với bệ đỡ là các FTA thế hệ mới, cùng chiến lược mở rộng hợp tác trên nền tảng công nghệ và nông nghiệp bền vững, hai quốc gia đang tạo ra một mô hình hợp tác “win-win” có tính tham chiếu cao cho các nước trong khu vực.

Nguồn: baodautu.vn