Chọn thiết bị Wi-Fi

Mô hình mạng Wi-Fi cơ bản gồm thiết bị phát (wireless ADSL router, wireless router – bộ định tuyến - hoặc access point) và các thiết bị thu nhận tín hiệu đầu cuối (card mạng Wi-Fi). Tùy theo hạ tầng mạng, nhu cầu sử dụng và không gian lắp đặt mà bạn chọn thiết bị mạng không dây cho phù hợp.

Thiết bị đầu phát

Access point hoạt động như bộ chuyển mạch mạng (switch) với mục đích chia sẻ kết nối Wi-Fi nên chỉ có vài tính năng đơn giản, các chế độ bảo mật như mã hóa WEP64/128 bit, WPA/WPA-PSK hoặc chuẩn xác thực 802.11x (tham khảo chi tiết bài “Mạng Wi-Fi” trong số này). Wireless router cũng có chức năng chia sẻ kết nối Wi-Fi nhưng được trang bị những tính năng bảo mật tốt hơn, tăng cường tính năng mà router ADSL chưa có.

Các wireless router hiện nay đều được tích hợp tường lửa (Firewall) với nhiều chính sách bảo mật. Ngoài ra, tùy nhu cầu mà bạn có thể lựa chọn wireless router có tích hợp các tính năng nổi bật như mạng riêng ảo (VPN), VoIP, cổng mở rộng có khả năng giao tiếp với các thiết bị ngoại vi (thiết bị lưu trữ, máy in)... Wireless ADSL router cũng được trang bị những tính năng bảo mật tương tự wireless router nhằm bảo vệ mô hình kết nối mạng tốt hơn. Ngoài ra, wireless ADSL router còn đóng vai trò của modem/router ADSL (cổng RJ-11) nên bạn đọc không cần phải trang bị thêm.

Chọn chuẩn WLAN. Tùy mục đích và không gian sử dụng, các chuẩn 802.11g và 802.11n thường được cân nhắc để lựa chọn; tham khảo các chuẩn mạng Wi-Fi trong bài “Mạng Wi-Fi”. Mô hình mạng Wi-Fi chuẩn 802.11g thích hợp cho việc chia sẻ kết nối Internet máy tính, thiết bị di động, máy chơi game giải trí... Mạng Wi-Fi chuẩn 802.11n với băng thông rộng, vùng phủ sóng tốt và khả năng can nhiễu thấp thích hợp cho việc xây dựng một hệ thống mạng phục vụ nhu cầu giải trí đa phương tiện, trình diễn phim ảnh chất lượng cao (HD, full HD…) hoặc chia sẻ dữ liệu với dung lượng lớn mà vẫn đảm bảo chất lượng cùng độ tin cậy cao.

Đặc tả kỹ thuật của 802.11ac và 802.11ad cho thấy router Wi-Fi chuẩn mới có phạm vi phủ sóng rộng hơn, tốc độ nhanh hơn, tuy nhiên chuẩn mới vẫn chưa được phê chuẩn chính thức. Vì thế, về mặt kỹ thuật, bạn cũng có thể chọn mua router Wi-Fi chuẩn 802.11ac phiên bản dự thảo để sử dụng trong thời kỳ quá độ này nếu “chịu chi” và chấp nhận một rủi ro nhỏ có thể xảy ra là các router Wi-Fi chuẩn 801.11ac phiên bản dự thảo hiện tại sẽ không tương thích với chuẩn 802.11ac phiên bản chính thức một khi chuẩn này được phê chuẩn. Tuy nhiên trên thực tế thì các nhà sản xuất thường sử dụng phiên bản chipset thống nhất trong các sản phẩm cũng như luôn cập nhật firmware phù hợp với đặc tả kỹ thuật mới nhất để người dùng tải về và nâng cấp router.

Router băng tần kép. Router hỗ trợ công nghệ băng tần kép (dual band) có thể truyền dữ liệu trên băng tần 2,4GHz lẫn 5GHz. Lợi ích của router Wi-Fi băng tần kép cho phép người dùng thiết lập các mạng không dây độc lập, tránh xâm phạm tài nguyên và băng thông lẫn nhau.

Do tính cạnh tranh về giá, tính năng hỗ trợ cũng như có thể đáp ứng nhiều đối tượng người dùng, các nhà sản xuất đã thiết kế wireless ADSL router dual band thành 2 dòng sản phẩm; một là hỗ trợ cả 2 băng tần đồng thời (simultaneous) và dòng kia chỉ hỗ trợ một băng tần tại mỗi thời điểm. Mỗi dòng sản phẩm trên đều có những ưu và khuyết điểm riêng, chẳng hạn với router Wi-Fi loại hỗ trợ 2 tần số đồng thời có tính tương thích ngược cao, trong khi thiết bị Wi-Fi chuẩn 802.11a/b/g/n đều có thể kết nối, dùng chung trong một mạng.

Tuy nhiên, việc có nhiều thiết bị trong cùng mạng sẽ ảnh hưởng đến tốc độ chung của mạng do phải chia sẻ băng thông cho nhiều người dùng với nhiều mục đích khác nhau. Ngoài ra, vấn đề can nhiễu với nhiều thiết bị khác cũng góp phần làm giảm đáng kể tốc độ mạng. Router Wi-Fi chỉ hỗ trợ một tần số tại mỗi thời điểm cũng có một số ưu điểm như giá rẻ hơn, vào từng thời điểm chỉ có những thiết bị Wi-Fi tương thích với chuẩn 2,4GHz hoặc 5GHz mới có thể truy cập vào mạng nên sẽ tránh được tình trạng mạng quá tải.

Cổng giao tiếp ngoài. Vấn đề tiếp theo khi chọn router Wi-Fi là có bao nhiêu cổng giao tiếp ngoài dành cho mạng có dây. Về lý thuyết, bạn chỉ cần thiết lập một hệ thống mạng không dây tuy nhiên với một mạng nội bộ hoàn chỉnh thường có cả kết nối không dây lẫn có dây. Kết nối có dây có tốc độ cao hơn, đáng tin cậy và bảo mật tốt hơn so với kết nối không dây. Tốt nhất bạn nên chọn router Wi-Fi trang bị cổng ethernet tốc độ gigabit để sử dụng mạng có dây một cách hiệu quả nhất khi cần mở rộng mạng hoặc chia sẻ dữ liệu qua NAS. Bên cạnh đó, một số router Wi-Fi còn có thêm cổng USB để kết nối với máy in, thiết bị lưu trữ gắn ngoài, giúp người dùng chia sẻ tài nguyên mạng tốt hơn.

Phạm vi phủ sóng. Nếu phạm vi phủ sóng là tiêu chí quan trọng, bạn hãy chọn router có anten gắn ngoài. Ưu điểm của anten gắn ngoài là tầm phủ sóng rộng hơn, dễ dàng thay thế khi hỏng hoặc khi cần mở rộng tầm phủ sóng. Anten gắn trong có tính thẩm mỹ cao nhưng bù lại tầm phủ sóng thấp hơn và dễ bị che khuất. Nếu muốn phủ sóng toàn bộ căn nhà, sân vườn hay một khu vực rộng hơn, bạn sẽ cần trang bị thêm access point.

Chế độ bảo mật. Nếu yêu cầu cao về tính bảo mật, bạn nên chọn dòng router hỗ trợ chế độ mã hóa cấp doanh nghiệp WPA2 Enterprise, xác thực qua radius, WPS. WPA2 Enterprise sử dụng chuẩn mã hóa AES (Advanced Encryption Standard) đã được chính phủ Mỹ đề nghị áp dụng cho những thông tin nhạy cảm. Ngoài ra, router tích hợp tường lửa SPI giúp ngăn chặn các cuộc tấn công nguy hiểm từ mạng Internet, đảm bảo an toàn cho các thiết bị trong mạng nội bộ.

Tính năng hỗ trợ. Hầu hết các router hiện nay đều tích hợp những tính năng cơ bản như chuyển đổi địa chỉ mạng (NAT - Network Address Translation) cho phép router chuyển đổi địa chỉ mạng, ghi lại bảng thông tin những máy tính trong mạng (nội bộ) gửi gói tin (packet) ra ngoài Internet trên mỗi cổng (port) dịch vụ và gửi trả gói tin nhận được về đúng máy tính đó.

Chuyển tiếp cổng (port forwarding) cho phép chia sẻ tài nguyên mạng nội bộ với người dùng bên ngoài bằng cách sử dụng port đó từ bên ngoài thông qua bộ định tuyến (đã mở NAT). DMZ host (vùng truy cập tự do) sẽ mở toàn bộ các cổng của máy tính, thường sử dụng cho các ứng dụng game, hội nghị truyền hình với các cổng truy xuất không xác định.

Một số router còn hỗ trợ tính năng DNS động (Dynamic DNS), khởi động máy trạm từ xa (Wake-on-LAN), lập thời biểu áp dụng các chính sách (Schedule) hay thông báo có email mới. Tính năng quản lý chất lượng dịch vụ QoS cho phép người quản trị thiết lập mức độ ưu tiên cho từng ứng dụng; nhất là các ứng dụng thời gian thực như hội nghị truyền hình, VoIP hoặc game trực tuyến.

Dòng router cao cấp còn trang bị một số tính năng quản lý mở rộng như quản lý theo nhóm IP, theo tên máy, SSID hay theo VLAN. Tường lửa chuyên dụng cho phép lọc các gói dữ liệu dựa trên số port và địa chỉ IP, chức năng URL Content Filter để cấm các trang web bằng từ khóa hay URL, hay cấm một số tính năng trong web khác như Java, Cookies, ActiveX... Ngoài ra, bạn còn có thể “chặn” các ứng dụng IM (Yahoo Messenger, MSN...), hay giao thức mạng ngang hàng (eDonkey, FastTrack, Gnutella và BitTorrent). Tính năng DoS Defense (chống tấn công gây nghẽn mạng) bằng các chính sách như quy định số lượng gói SYN, ICMP, UDP... được phép nhận trong 1 giây, phát hiện việc “scan port”, hay ngăn cấm gửi quá nhiều gói dữ liệu cùng giao thức... và công cụ giám sát giúp người quản trị dễ dàng lập báo cáo về tình trạng sử dụng Internet hoặc xác định nguyên nhân nghẽn mạng.

Thiết bị đầu thu

Tùy chủng loại sản phẩm mà card Wi-Fi có thể được tích hợp bên trong, gắn rời hay thậm chí là chưa trang bị sẵn. Chẳng hạn máy tính bảng, điện thoại thông minh, máy ảnh số, máy in, loa và cả thiết bị điện tử gia dụng như TV có thể được trang bị sẵn card Wi-Fi tích hợp. Tuy nhiên khác với máy tính cá nhân, trường hợp những dòng sản phẩm trên không có sẵn thì người dùng không thể gắn bổ sung. Do đó trong giới hạn bài viết, chúng tôi chỉ đề cập đến việc chọn mua card Wi-Fi cho máy tính cá nhân.

Trước tiên, bạn cần kiểm tra máy tính đã trang bị sẵn card Wi-Fi chưa, để tránh lãng phí trường hợp mua nhầm. Nhấn phải chuột trên Computer, chọn Manage và nhấn chọn kiểm tra mục Device Manager. Duyệt qua danh sách hiển thị ở khung phải và chọn mục Network Adapters.

Việc chọn card Wi-Fi còn tùy thuộc thiết bị đầu phát (router Wi-Fi) hỗ trợ chuẩn nào. Tùy vào khả năng hỗ trợ của máy tính hoặc thiết bị mà bạn có thể chọn card Wi-Fi sử dụng một trong các chuẩn giao tiếp phổ dụng hiện nay là PCI, PCI Express (PCIe) và USB. Trong đó PCI và PCI Express thích hợp với máy tính để bàn và chuẩn USB tiện dụng, năng động hơn khi sử dụng với MTXT. Trường hợp vị trí giữa Router Wi-Fi và máy tính cách nhau khá xa, bạn nên chọn card Wi-Fi có anten gắn ngoài có phạm vi bắt sóng rộng hơn, dễ nâng cấp khi cần mở rộng tầm bắt sóng.